*شاید روزی برسد که شهرهای بزرگ از کشورها مهم‌تر باشند

آیا ممکن است روزی برسد که کشورها دیگر اهمیت قبلی را نداشته باشند؟ شاید
«پاراگ کانا» کتابی نوشته که در آن نشان می‌دهد نقاط مختلف سیاره‌ ما چگونه به هم متصل شده است
او نوشته که به زودی اهمیت کلان‌شهرها از مرزهای ملی که کشورها را از هم جدا می‌کند بیشتر خواهد شد زمانی که گسترش زیرساخت مناسب مناطق شهری را منسجم‌تر و یکپارچه‌تر می‌کند کلان‌شهرها ثروت و جمعیت بیشتری جذب می‌کنند و شاید روزی نقشه‌ جهان را تغییر دهند.

*شهرهای بزرگ می‌توانند روزی برای محیط زیست مفید باشند

البته‌ چشم‌‌انداز زیست‌محیطی شهرهای بزرگ چندان هم بد نیست
یکی از شورا‌های مشورتی آلمان که در زمینه‌ تغییر اقلیم فعالیت می‌کند گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد شهرهایی که سیل عظیم مردم را برای سکونت جذب می‌کنند می‌توانند به منشایی برای تغییرات محیط زیست تبدیل شوند
در این گزارش نوشته شده که توزیع منابع شهری به مناطق اطراف می‌تواند اثرات مخرب محیط زیستی را کاهش دهد
علاوه بر این کلان‌شهرها با به کارگیری انرژی تجدیدپذیر و وفق یافتن با تغییر اقلیم می‌توانند نقش اصلی را در بهبود اوضاع محیط زیست داشته باشند.

*تا سال ۲۰۳۰ تعداد کلان‌شهرها در جهان به ۴۱ عدد می‌رسد

در سال ۲۰۱۴ سازمان ملل گزارشی درباره‌ چشم‌انداز شهرنشینی جهان در سال‌های آتی منتشر کرد
این گزارش رشد سرسام‌آور کلان‌شهرها را نشان می‌دهد
در سال ۱۹۹۰ تنها ۱۰ کلان‌شهر در جهان وجود داشت اما این رقم تا سال ۲۰۱۴ به ۲۸ کلان‌شهر افزایش پیدا کرد
اما علیرغم اینکه جمعیت‌های شهری همین‌طور افزایش می‌یابند سازمان ملل پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۰ تعداد مناطق شهری بزرگ به ۴۱ عدد می‌رسد و این مقدار ثابت می‌ماند
رشد سریع این کلان‌شهرهای جدید را می‌توانیم عمدتاً در کشورهای در حال توسعه ببینیم
بر اساس گزارش سازمان ملل تا سال ۲۰۵۰ تعداد ۲٫۵ میلیارد نفر به جمعیت شهرنشینان جهان اضافه می‌شود.

*کلان‌شهرها می‌توانند برای محیط زیست ویرانی به بار بیاورند

با وجود این همه جمعیتی که در مناطق شهری زندگی می‌کند طبیعی است که کلان‌شهرها بر محیط زیست تاثیر بگذارند اما مقیاس و بزرگی این تاثیر نگران‌کننده است
در سال ۲۰۱۵ مقاله‌ای درباره‌ تاثیر کلان‌شهرها روی محیط زیست منتشر شد.
محققان انگلیسی و آلمانی تحقیقات انجام شده درباره‌ تاثیرات کلان‌شهرها را گردآوری کرده و نتایج آنها را جمع‌بندی کردند
آنها در بازبینی این تحقیقات به این نکته پی بردند که کلان‌شهرها بر اتمسفر بیشترین تاثیر را می‌گذارند
بزرگ‌ترین شهرهای جهان مقادیر زیادی گاز گلخانه‌ای و دیگر آلاینده‌ها را تولید می‌کنند و انتظار می‌رود با گذر زمان آلاینده‌های بیشتری هم تولید کنند
در سال ۲۰۰۵ کلان‌شهرها مسوول ۱۲ درصد کربن دی‌اکسید تولید شده در زمین بودند
هر چه بیشتر در این قرن پیش می‌رویم این عدد بزرگ‌تر می‌شود

برنامه ريزی شهری و توانايی آن برای تدوين و تهيه چهارچوب توسـعه پايـدار شـهری مورد تأكيد كارشناسان قرار دارد.
لذا با در نظر گرفتن مفاهيم و بيانيه ها و نقطه نظرات ياد شده، روشن است كه هدف فراينـد توسـعه شـهری پايـدار، دستيابی به وضعيت پايداری جوامع شهری می باشد.
به سخن ديگر برنامه ريـزی توسـعه پايدار شهری فرايندی است كه هـدف آن ايجـاد يـا تقويـت ويژگـی هـای پايـداری در زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زيست محيطی شهری است.
توسعه پايدار شهرها بر توسعه پايدار جهانی شهرها تأثير می گـذارد امـروزه كلان شهرها به عنوان شهرهای بزرگ جهانی مطرح می شوند چرا كه پايه هـای اقتـصادی جهان با توجه به اقدامات اقتصادی هريك از آن ها تقويت مـی شـود.
بنـابراين مقامـات مسئول بايد در سايه مشاركت و همياری بـا صـاحب نظـران همـه بخـش هـا و اجـرای طرح های مطلوب برای مديريت آنها بكوشند.
پيچيدگی فوق العاده محيط زيست طبيعی و مصنوع در رابطه با فعاليت های انسانی، پيش بينی آثـار توسـعه را مشكل نموده و مدل های از پيش تعيين شده و غيرقابل انعطافی را به وجـود مـی آورد.
پس ضروری اسـت در برنامـه ريـزی شـهری، انطبـاق لازم بـين اهـداف شهرسـازی و روش های پيشرفته و قابل انعطاف صورت گيرد و بـرای سـازگاری بيـشتر ايـن علـم بـا مسائل و ضرورت های جديد، نوع متفـاوتی از روش هـا، تـدابير، تعـابير، تكنيـك هـا و ابزارها به كار گرفته شود.
يكی از ابزار اصـلی برنامـه ريـزی شـهری، برنامـه ريـزی كـاربری زمـين شـهری می باشد.
به اين معنا كه از طريق برنامه ريزی كـاربری زمـين محـل و نـوع فعاليـت هـای شهری مشخص و كنترل می شود.
در اين فرآيند چگونگی استقرار فعا ليتها و همجواری يا جدايی گزينی آن ها تعيين می شود.
با توجه به نقـش اصـلی و جايگـاه مهـم كـاربری حمل ونقل به عنوان ارتباط دهنده ميان انواع ديگر كاربری ها يا فعاليت ها و سـهم بيـشتر آلودگيهای محيطی ناشی از سوخت وسايل نقليه كـه انـرژيهـای فـسيلی را مـصرف می نمايند.

در ۳۰ سال اول پس از تاسیس جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹، دولت چین همواره نظام اقتصاد برنامه‌ای را اجرا کرده و ارگانهای مخصوص دولت برنامه ریزی و تنظیم اهداف زمینه‌های مختلف توسعه اقتصادی را بر عهده گرفته‌اند. با این نظام، اقتصاد چین می‌توانست با برنامه و اهداف تعیین شده با اطمینان توسعه یابد، اما شدت نیروی حیاتی و سرعت توسعه محدود بود. از پایان دهه ۷۰ قرن ۲۰، چین اصلاحات نظام اقتصاد برنامه‌ای را آغاز کرد. در سال ۱۹۷۸، چین در روستاها نظام مسئولیت شناسی با محور تولید مشترک و مقاطعه کاری توسط خانواده‌ها را اجرا کرد. در سال ۱۹۸۴، اصلاحات نظام اقتصادی از روستاها به شهرها منتقل شد و در سال ۱۹۹۲، چین جهت اصلاحات درباره ایجاد نظام اقتصاد بازار سوسیالیستی را تعیین کرد. در اکتبر سال ۲۰۰۳، چین بیش از پیش اهداف و وظایف مربوط به تکمیل نظام اقتصاد بازار سوسیالیستی را مشخص کرده که برحسب نیازهای توسعه شهری و روستایی، توسعه مناطق، توسعه اقتصادی و اجتماعی، توسعه هماهنگ انسان و طبیعت، توسعه کشور و اصلاحات و درهای باز رو به خارج، ضمن ایفای بیشتر نقش اساسی بازار در تقسیم منابع و تقویت نیروی حیاتی و توانایی رقابتی موسسات، کنترل کلان کشور و وظایف مدیریت اجتماعی و خدمات عمومی دولت را تکامل بخشیده و از لحاظ نظام، ساخت همه جانبه جامعه نسبتاً مرفه تضمین شده است. وظایف عمده یاد شده عبارتند از تکمیل نظام اقتصادی اساسی حاکی از توسعه مشترک اقتصاد با مالکیت گوناگون با محور مالکیت عمومی، ایجاد نظام مساعد برای تغییر تدریجی ساختار اقتصادی غیر معقولانه حاکی از نسبت بیش از حد واحدهای سنتی و فقدان در صد واحدهای مدرن در اقتصاد و وجود فاصله زیاد بین روستاها و شهرها، شکل‌گیری یک مکانیسم مساعد برای توسعه هماهنگ اقتصادی مناطق، تاسیس نظام بازار مدرن یکپارچه، باز و دارای رقابت منظم، تکمیل سیستم کنترل کلان، نظام مدیریت اداری و نظام قوانین اقتصادی، تکمیل نظام اشتغال، تقسیم درآمد و تامین اجتماعی و ایجاد نظام مساعد برای توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی. طبق برنامه تعیین شده، تا سال ۲۰۱۰، چین نظام نسبتاً کامل اقتصاد بازار سوسیالیستی را ایجاد و تا سال ۲۰۲۰، نظام نسبتاً کاملتر اقتصاد بازار سوسیالیستی ایجاد خواهد کرد.

در اکثر شهرهای آمریکا و اروپا، زباله واحدهای مسکونی (اعم از خانه یا آپارتمان) و ساختمان های اداری تنها هفته ای یک بار جمع آوری می شود. یک یا چند سطل نسبتا بزرگ در اختیار هر خانه قرار دارد تا زباله های خود را طی یک هفته در آنها جمع و نگهداری کنند.

در آپارتمان ها و مجتمع های بزرگ هم کانکس های خاصی برای نگهداری زباله وجود دارد که ساکنان آنها باید زباله های خود را در آن بریزند.

در ساعت و روز خاصی از هفته که ماشین های حمل زباله می آیند باید سطل ها را جلوی خانه گذاشت.

جمع آوری زباله همانند برق و آب و ... هزینه جداگانه ای دارد که باید به صورت ماهیانه پرداخت کرد. البته می توان هزینه مدت طولانی تری مثلا برای یک سال را پیش پرداخت کرد که شامل تخفیف خواهد شد.

البته می توانید درخواست کنید که زباله های خانه شما را به صورت روزانه ببرند؛ مشکلی هم ندارند، پولش را می گیرند. طبیعی ست هزینه اش نسبت به حالت هفته ای یک بار خیلی بالاتر می شود! به خاطر همین تقریبا همه مردم همان هفته ای یک بار را انتخاب می کنند.

در بعضی از شهرها حتی مسوولیت جمع آوری زباله های واحدهای مسکونی و اداری با شهرداری ها نیست! بلکه چند شرکت خصوصی تایید شده هستند که در قبال دریافت هزینه، زباله های خانه های شهر را جمع آوری می کنند.

اگر زباله منزل را به صورت تفکیک شده در سطل های جداگانه تحویل بدهید (مثلا زباله های تر در سطل های سبز، و پسماندهای خشک در سطل های آبی) تخفیف های ویژه ای از برخی شرکت های جمع آوری پسماند خواهید گرفت.

در سطح شهر نیز، سطل های زباله ای وجود ندارد که بخواهید زباله های خود را داخل آنها بریزید و بیخیال پرداخت هزینه جمع آوری زباله شوید! در صورت هرگونه تخلف نیز قوانین و جریمه هایی وجود دارد.

جمع آوری زباله معابر نیز وجود ندارد! چون زباله ای وجود ندارد که بخواهند جمع کنند! به عبارت بهتر مردم آشغال های خود را روی زمین یا سطح معابر نمی ریزند که شهرداری بخواهد به صورت روزانه یا هفتگی شهر را جاروکشی کند! جریمه های سنگینی برای ریختن زباله در سطح شهر وجود دارد. مثلا اگر در اتوبان از شیشه ماشین زباله ای به بیرون ریخته شود 1200 دلار (تقریبا معادل حقوق یک ماه دانشجوی دکتری) جریمه دارد.

علاوه بر جریمه، یک عامل مهم بازدارنده دیگر وجود دارد. مردم و شهرداری ها با یک منطق خاصی با این موضوع مواجه شده اند. شهرداری به مردم می گوید ما هرچه برای خدمات شهری هزینه کنیم مستقیما از خودتان می گیریم؛ اگر دوست دارید زباله روی زمین بریزید ما جمع کنیم مشکلی نیست! هزینه جمع آوری زباله معابر را مستقیما از طریق بالا بردن مالیات و عوارض شهری از خودتان می گیریم. مردم هم می گویند آشغال روی زمین و معابر و جوی ها نمی ریزیم که هیچ؛ اگر کسی هم خواست این کار را بکند طوری جریمه اش کنید که دفعه آخرش باشد!
هر چند ماه یک بار فقط شاخ و برگ درختان که روی زمین ریخته شده است را جمع می کنند.
*منبع:فرنگ نوشت

📝امروزه در جهان مُدرن شهر نه موجودی رها شده و راکد بلکه فضایی زنده متحرک و پویا به شمار می‌آید که باید شوق زیستن در کنار اشتغال، تفریح و آرامش و آسایش را برای ساکنانش تامین کند
این موضوع در شهرهای توسعه یافته دنیا به وضوح قابل مشاهده است
در این میان نمی‌توان جمعیت یا وسعت را به عنوان شاخصی اصلی در قضیه دخیل دانست
چرا که شهرهای کوچک و بزرگی را در جهان شاهد هستیم که واجد این ویژگی‌ها هستند

در مقابل شهرهایی هم با جمعیت و وسعت شهرهای گروه اول وجود دارند که نه تنها مفهوم هویت_شهری آسایش و تحرک منطقی در آنها گمشده بلکه با معضلات و مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند

شاید زمانی شهر را تَجمُعات انسانی در یک فضای تعیین شده تعریف می‌کردند که ماموران بلدیه (شهرداری‌ها) در آنها به کار جمع‌آوری زباله، آب‌پاشی معابر و گاهی هم به کاشت درختان مشغول هستند اما اینک در عصر تکنولوژی شهرها باید دهکده‌هایی باشند زیبا، تمیز و واجد تمام شاخص‌های انسانی ،تاریخی ،اجتماعی و اقتصادی

در عصر تکنولوژی و پیشرفت، تحول و تغییر در چهره‌ی شهرها به جزئی از وجود آنها مبدل گشته است این تغییر و تحول مُنبَعِث از اجرای طرحهای فنی و عمرانی و شهرسازی مدیریت شهری است و نماد یک شهر در حال توسعه و پویا به شمار می‌آید

شهری که از فرصت‌های عمرانی و توسعه در کنار توجه به هویت تاریخی و گذشته خویش بهره‌ای نبرد به ناچار، به مرور زمان، از صحنه‌ی هستی محو خواهد شد
این محو شدن می‌تواند خواه در قالب تخلیه انسانی و جمعیتی باشد
مثل مهاجرت و خواه به دلیل بی‌هویتی و سابقه تاریخی

بررسی‌ها نشان می‌دهد شهرهایی که مردمان و مدیرانش دوشادش هم به دو ویژگی اساسی توجه جدی نشان داد‌ه‌اند اکنون بلند آوازه‌ شده‌اند

۱_حفظ و صیانت از بافت های قدیمی و تقویت جنبه‌های تاریخی و هویتی شهر

۲_ توجه به مدرنیزاسیون شهری و تجدد و پیشرفت

شاید در نگاه نخست نتوان این دو ویژگی را در کنار هم تَجمیع و تَلفیق کرد
اما نگاه شهرسازی مُدرن دنیا بر این امر استوار است که این دو، هرگز مقولاتی مُتباین و مُتناقض نیستند بلکه مُکمل هم به شمار می‌آیند.

*اگر خواهان تحول در شهرمان هستیم؛ اولین قدم، فراگیری حقوق و وظایف شهروندیست.

*اگر خواهان تحول در شهرمان هستیم؛ اولین قدم، فراگیری حقوق و وظایف شهروندیست.