♦️ملاحظات كلی در برنامه ريزی برای توسعه شهری پايدار

🔺🔻 ملاحظات اقتصادی

۱- شناسايی و تعريف تكنولوژی ها، مواد و محصولات غير پايدار و جلوگيری از توليـد و استعمال آنها در آينده

۲- تشويق عدم تمركز صنايع

۳- تشويق صنايع كوچك شهری و خود اشتغال

۴- پيشگيری از مهاجرت های بی رويه

۵- تغيير الگوهای توليد، توزيع و مصرف مصالح

۶- تأمين رشد و توسعه اقتصادی شهر

۷- تأمين كالاهای مورد نياز در شهر حتی الامكان برای كاهش فاصله مكانی و كـاهش مصرف انرژی

۸- كاهش هزينه های سرانه خدمات شهری برای بالا بردن كارآيی اقتصادی اداره شهر
 
🔺🔻 ملاحظات اجتماعی و فرهنگی

۱- محور بودن انسان و نيازهای او

۲- مقابله با انفجار جمعيت شهری و كاهش نرخ رشد جمعيت تا نزديك به صفر

۳- اهميت دادن به هويت و ويژگی های خاص هر شهر و حفـظ و تقويـت ارزش هـای مثبت فرهنگ محلی

۴- كاهش فقر و كاهش اختلافات طبقاتی

۵- تغيير در رفتارها برای ايجاد تغيير در الگوهای مصرف بی رويه منابع

۶- بسيج زنان و جوانان و كودكان برای مشاركت در آمـوزش و ارتقـاء سـطح فرهنـگ زيست محيطی

۷- توزيع عادلانه و متعادل امكانات بين مناطق شهری.   #بخش_اول_مطلب

#درخشنده_همچون_آب_روان

🌕واژه نامه معماری سنتی ایران

آبساب: آجر تراش داده شده ای که با آجر دیگر در آب ساییده شده باشد.

آژند: ملات خمیری است که فاصله میان مصالح را پر کرده، قطعات مختلف را به هم می چسباند.(گلی باشد که بر روی خشت پهن کنند.)

آمود: آرایشی که پس از پایانکار ساختمان بر آن بیفزایند.تزئین الحاقی، نماسازی سنگی، آجری، کاشیکاری و گچ بری.

آهیانه: به معنی جمجمه- در گنبدهای دو پوسته، پوسته زیرین را می گویند.

آسمانه: سقف.

ازاره: بخشی از دیوار پایین است که معمولا برای استحکام بیشتر آمودی از سنگ و کاشی دارد.

اِسپر: دیوار جدا کننده- دیوارهایی که میان دو پایه باربر می سازند.بخشی از نمای ساختمان که در و پنجره نداشته باشد.

اشکوب: طبقه، سقف، هر مرتبه از پوشش خانه طبقه.

افراز: ارتفاع،بلندی، کرسی منبر.

انبسان: مخالفت،کنتراست.

ایدری: مصالحی که از محل برداشت می شود.

بستو: نوعی قوس بیضی شکل است که در ساخت گنبد استفاده می شود و نسبت فاصله کانونی به دهانه 4 به 3 است.

بیز: به معنای تاب است و در معماری نوعی قوس بیضی شکل است.

پاکار: جای که طاق شروع می شود.

پالار: تیر حمال یا چیزی که شاه تیر روی آن قرار می گیرد.

پادجفت: ناقرینه سازی

پرچفت: تضاد،تنوع، کاری که برای بر هم زدن قرینه و یکنواختی در ساختمان انجام می دهند.

پشت بند: دیوار یا طاقی که در پشت ساختمان یا دیوار می سازند.

پنام: عایق. دستمال و پارجه ای که موبدان در جلوی دهان خود می آویختند.

پناه: در خانه یا ساختمان قسمت رو به آفتاب را می گویند.

پیمون: اندازه و مقیاس.
#بخش_اول_مطلب

#درخشنده_همچون_آب_روان

✅عوامل موثر بر توزيع كاربری اراضی :

در سازمان يابی و شكل گيری كار كردهای شهری عوامل متعددی موثر می باشند كه از جمله آنها می توان به تامين ميزان كاركردهای شهری تعداد جمعيت سن و جنس جمعيت و ميزان استفاده كنندگان از آن اشاره كرد

عامل ديگر در اين زمينه نقش دما و عوامل اقليمی می باشد كه با توجه به تفاوتهای اقليمی مناطق مختلف تفاوتهايی در ميزان كاربرب ها نيز مشهود می گردد بطور مثال اصولا در مناطق سرد سيری ايجاد فضاي های باز برای اماكن مسكونی مطلوبيت آنچنانی نداشته در شرايطی كه در آب و هوای گرم جزء ضروريات می باشد .

از عوامل ديگر می توان به عوامل اجتماعی مثل آداب و سنن عناصر مذهبی و موارد مشابه ديگر اشاره كرد كه نقش مهمی در ميزان كاربری های شهری ايفا مي كند.
بعنوان مثال: ر شهر های سرزمين های اسلامی كاربری های مذهبی مانند مساجد و كاربریهای بهداشتی مانند حمام عمومی مورد توجه نقش قابل توجهی در كاربری های خود اشغال می كنند.

همچنين می توان از اقتصاد بعنوان يكی از عوامل موثر در ميزان كاربری های شهری اشاره كرد بطوری كه جامعه ای با اقتصاد توانمند كاربری های مورد نياز خود را با فضاهای بزرگتر و جامعه با اقتصاد ضعيف بصورت عكس عمل می كند .

از عوامل تاثير گذار بر توزيع كاربری ها مسائل ايمنی و امنيتی در برابر تهديدهای طبيعی و انسانی می باشد بنابر اين موارد فوق در ايجاد تفاوت در استانداردهای كاربری های شهری در كشور های مختلف جهان نقش اصلی را ايفا می كند .

✅طبقه بندی كاربريهای شهری :

از جهات گوناگون و شيوه های مختلف می توان طبقه بندی نمود كه بر اساس آن نقشه كاربری لازم را تهيه كرد كه برخی از اين گونه ها جهت طبقه بندی به شرح زير می باشد.

📌1-گروه بندی بر مبنای طرحهای شهری (جامع تفضيلی هادی )

📌2-طبقه بندی بر اساس تقسيمات شهر مانند محلات مسكونی بازار مراكز تجاری باغات مزارع و موارد ديگر

📌3- دسته بندی عملكردی مناطق صنايع سنگين مناطق تفريحی و رفاهی عمده فروشيها عملكردهای اداری و مسكونی و ...

📌4- دسته بندی ترافيكی بر معيار عملكرد های روزانه هفتگی مثلا عملكردهاي با جذب سفر روز و شب در مناطق بيمارستانی ...

📌5- طبقه بندی بر اساس گروههای در آمدي

📌6-طبقه بندی از نظر مالكيت

📌7- طبقه بندی بر اساس مصرف

📌8- طبقه بندی از نظر فعاليت مانند فعاليت مسكونی تجاری

📌9- طبقه بندی بر اساس تقسيمات سلسله مراتبی مثل واحد همسايگی محله ناحيه منطقه

📌10-آستانه كالا مثال هر كالايي
⚡

"انواع سقف رایج"

🔺1-سقف طاق ضربی :
هرچند که این نوع سقف منسوخ شده است و دیک  گرو مورد تایید ضوابط وآیین نامه ها نیست.
سقف طاق ضربی به راحتی و با هزینه کم ساخته میشود.اما بدلیل وزن بالا و عملکرد بسیار ضعیف درهنگام زلزله ،سقف قابل اعتمادی نیست.

🔺2-سقف تیرچه- بلوک:
این نوع سقف یکی از رایج ترین انواع سقف به حساب می آید. اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه – بلوک شامل تیرچه ، بلوک پرکننده و بتن و آرماتور حرراتی وآرماتور تقویتی برش (اوتکا ) می باشد.

🔸انواع تیرچه :
🔹الف ) تیرچه پاشنه بتنی
🔹ب) تیرچه فلزی با جان باز( کرمیت )
🔹ج) تیرچه پیش تنیده ( اشپنیت )
🔹د)تام تيرچه
🔸انواع بلوک پرکننده:
🔹الف ) بلوک پلی استایرن
🔹ب) بلوک سفالی
🔹ج) بلوک سیمانی

🔺3-سقف کامپوزیت :
این نوع سقف صرفا در اسکلت فلزی قابل اجرا است. اجزای تشکیل دهنده آن شامل تیرها ی فرعی ( لانه زنبوری-پروفیل ) برشگیر ، بتن و آرماتورحرارتی می باشد. از آنجایی که برای اجرای سقف کامپوزیت به شمع بندی نیازی نیست این امکان وجود دارد که چند سقف به طور همزمان بتن ریزی نمود که تخته ها یا ورق های قالب بندی را نباید به هیچ وجه زودتر از زمان موعد باز کرد.

🔺4-سقف عرشه فولادی :
این نوع سقف در سالهای اخیر رواج زیادی درساختمان سازی پیداکرده است.
دلیل اصلی این اقبال خوب سازدگان و پیمانکاران ساختمانی ، سرعت بالای اجرای آن است.اجزای تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی شامل تیرهای فرعی ، ورق گالوانیزه ذوزنقه ای ، گل میخ ، بتن و آرماتورحرراتی می باشد.

🔺5-سقف دال بتنی :
این نوع سقف بدلیل وزن بالای آن و سرعت اجرای پایین و همچنین هزینه ی بیشتری که دارد کمتر مورد استفاده قرارمیگیرد.در برخی ساختمانها که از اهمیت بالایی برخوردارند.
مثل ساختمانهای واقع در در نیروگاهها یا مراکز صنعتی بزرگ از سیستم سقف دال بتنی استفاده می شود.
اجزای تشکیل دهند. این سقف آرماتور وبتن است.آنچه که درمورد سقف دال بتنی لازم به ذکر است اینست که دال اصولا به دودسته ی دال یک طرفه ودو طرفه تقسیم میشود.(سقف یوبوت نیز دراین گروه طبقه بندی میشود

🔺6-سقف تیر- دال :
این سقف شبیه به سقف کامپوزیت است با این تفاوت که تیرهای فرعی آن بتنی هستند. سقف تیر ودال در اسکلت بتنی بصورت درجا و در اسکلت فلزی بصورت پیش ساخته اجرا می شود.
به سقف تیرودال پیش ساخته در اصطلاح " دبل تی " گفته می شود چون مقطع آن شبیه به دو حرف انگلیسی T در کنار هم است.

🔺7-سقف کوبیاکس :
این نوع سقف که به تازگی درصنعت ساختمان ایران وارد شده است از لحاظ سازه ای شبیه به دال دو طرفه است که البته تفاوت هایی با آن دارد.
بدین ترتیب که درضخامت دال گوی های توخالی سبکی رابصورت منظم قرارمیدهند تا درواقع از معرف بتن برای پرکردن آن قسمت جلوگیری کنند. کاری که این گوی های تو خالی سبک انجام میدهند شبیه به کاری است که بلوک های پرکننده ( فوم ) در سقف تیرچه  بلوک انجام می دهند. جنس این گوی ها پلی اتلین بازیافتی یا پلی پروتیین می باشد. سقف کوبیاکس به دلیل هزینه بالا و وقت گیر بودن تاکنون نتوانسته جایگاه مناسبی دربین سقف های سازه ای در صنعت ساختمان ایران پیدا کند.

🔺8-سقف روفیکس :
این سقف درواقع همان سقف کامپوزیت است که بجای تخته یا ورق ( که بعنوان قالب استفاده می شوند) از یک صفحه فلزی مشبک با نام روفیکس بعنوان قالب ماندگار استفاده میشود. جنس روفیکس  ورق گالوانیزه به ضخامت 7/. تا 0.8 میلیمتر است.
همین مشبک بودن روفیکس موجب می شود بتن تازه به خوبی با آن درگیر شود و بدلیل ترکیب بتن و فلز مقاومت بدست آمده برای تحمل بارهای وارده به سقف قابل توجه خواهد بود. فاصله تیرهای فرعی تا حداکثر 80 سانتی متر میتواند باشد چراکه بیشتراز آن باعث شکم دادن روفیکس درهنگام بتن ریزی خواهد شد.اجزای تشکیل دهنده این نوع سقف شامل روفیکس ، آرماتورو بتن می باشد.ساده بودن روش اجراو سرعت بالای کار از مزایای این سقف می باشد اما از انجا که روفیکس یک قالب ماندگار است جزء مصالح مصرفی سقف به حساب امده و در نتیجه هزینه آن را کمی بالا می برد.

🔺9-سقف پیش تنیده :
این نوع سقف جدیترین سقفی است که وارد صنعت ساختمان ایران شده است. درسقف پیش تنیده با استفاده از کابل و چگونگی قرارگیری آن در دال بتنی سقف ، یک نیروی فشاری اولیه قبل از بهره برداری از سازه در ناحیه کششی دال بتنی ایجاد میکنند تا پس از بهره برداری از سازه این ناحیه کششی دچار ترک خوردگی نشود ودر نتیجه از حداکثر ظرفیت باربری بتن استفاده شودو به تبع آن ابعاد و دو اندازه ها کاهش یابد.یکی از مزایای اصلی استفاده از سقف پیش تنیده اینست که این امکان را فراهم می اورده تا سازه با تعداد ستون کمتری نسبت به سایر سقفها اجراشود این موضوع در بحث معماری ساختمان و همچنین تامین پارکینگ بسیار تاثیرگذار است.

✅ برنامه ریزی کاربری اراضی

برنامه ریزی کاربری اراضی
 «علم تقسیم زمین و مکان برای کاربردها و مصارف مختلف زندگی» می باشد .برنامه ریزی کاربری زمین «مدیریت خردمندانه فضا به منظور بهینه سازی الگوی توزیع فعالیتهای انسان» است (رضویان،1381: 14). برنامه ی (طرح) کاربری زمین، بیانی از مقاصد اجتماعی در مورد چگونگی انجام الگوهای آینده ی کاربری زمین می باشد و در نتیجه نواحی که باید به انواع خاص کاربری زمین اختصاص داده شود مشخص کرده و تراکم ، شدت استفاده برای هر طبقه (از قبیل مسکونی ، تجاری و صنعتی) و استفاده های عمومی متعدد را تعیین می نماید، هم چنین نوع اصول و استاندارد هایی که باید در توسعه و حفظ این نواحی به کار برده شود را مشخص می کند(سیف الدینی ،1381 :166). برنامه ریزی برای کاربری زمین شهری، یعنی ساماندهی مکان و فضایی فعالیتها و عملکردهای شهری براساس خواستها و نیازهای جامعه شهری. این برنامه ریزی در عمل هسته ی اصلی برنامه ریزی شهری است و انواع استفاده از زمین را طبقه بندی و مکان یابی می کند(سعید نیا،1378 :13). 

📎مفاهیم متفاوت زمین: دو نقطه نظر متفاوت و کاملاٌ متضاد در مورد زمین وجود دارد . از یک طرف به زمین به عنوان دارایی و ثروت توجه می شود. به این معنی که زمین یک کالای خصوصی است که می تواند مورد استفاده و تحت مالکیت قرار گیرد و برای آسایش یا منفعت ، خرید و فروش شود.از طرف دیگر به زمین به عنوان یک منبع طبیعی مشترک نگاه می شود که باید به طور مشروط تقسیم و حفظ شود تا در رابطه با تاثیر آن بر روی اجتماع و شرایطی که به نسل های آینده منتقل می شود مورد توجه قرار گیرد(سیفالدینی، 1381: 165). 

📎ویژگی ها و ماهیت زمین: زمین یک کالاست و دارای ویژگی هایی است که آن را از سایر کالاها متمایز می سازد: 1. زمین به عنوان کالای محدود و تجدید ناپذیر 2. زمین به عنوان نیاز مبرم و حیاتی بشر 3. زمین به عنوان بستر زندگی و فضای زندگی 4. زمین به عنوان ارتباط تنگاتنگ با مسائل زیست محیطی 5. زمین به عنوان محیطی امن، زیبا و آسایش بشری(زیاری ،1381 :5). 
⚡

💧آب مجازی 💧 چیست ؟

💦💦💦💦💦💦💦💦💦💦

ایران در برنامه ششم توسعه قصد دارد به مفهوم آب مجازی توجه کند، در حالی که این مفهوم بیش از سه دهه است که در سیاست‌گذاری‌های کشورهای توسعه‌یافته مورد توجه قرار گرفته‌است.

 به دلیل عدم توجه به این مفهوم در كشور ، با صادرات هندوانه هفت برابر ذخیره آب پشت سد کرخه، آب مجازی به خارج از کشور صادر می‌کنیم.

آب مجازی آبی است که از ابتدا تا انتهای تولید یک محصول مصرف می‌شود.

این آب اگرچه قابل مشاهده نیست اما در حساب‌های اقتصادی دنیای امروز، با توجه به کمبود منابع آب نقش پررنگی دارد.

برای تولید یک برگ کاغذ A4، ١٠ لیتر آب مصرف می‌شود و اگر بدون دلیل دو برگ کاغذ سفید را دور بیندازیم، در واقع ٢٠ لیتر آب هدر داده‌‎ایم.

با توجه به منفی بودن بیلان آب سفره‌های زیرزمینی در بسیاری از نقاط کشور، بايد از کشت محصولات پرآب‌بر در بخش کشاورزی خودداری شود.

ضمن اینکه براساس اصول آمایشی، تولیدات صنعتی نظیر فولاد به مناطقی منتقل شود که منابع آب کافی در اختیار دارند.

(مصرف سالانه آب برای فولاد مباركه أصفهان بالغ بر ٦٠ ميليون متر مكعب معادل يك سد است)

میانگین آب استفاده شده برای تولید هر کیلو هندوانه 300 لیتر است.

این حجم آب در کشورهایی مصرف می‌شود که راندمان بخش کشاورزی در آنها بالاست.

 در خوشبینانه‌ترین حالت برای تولید هر کیلو هندوانه در ایران، 500 لیتر آب مصرف می‌کنیم.

طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، ایران با تولید سالانه بیش از 2 میلیون و 200 هزار تن هندوانه در رتبه چهارم جهان قرار دارد. این محصول در چهار فصل کشت و سالانه بیش از 100 هزار تن هندوانه به عراق، امارات متحده عربی و کویت صادر می‌شود.

ما بر این باوريم که با صادرات 100 هزار تن هندوانه، سالانه بیش از 50 میلیارد متر مکعب آب به خارج از کشور صادر می‌شود.

میانگین بارش‌ها به فرض در یزد از متوسط کشوری پایین‌تر بوده و 100 میلیمتر در سال است در مناطقي مثل یزد كه منطقه‌ای خشک به حساب می‌آید الان هندوانه کاشت ميشود. سیاست آب مجازی باید سرلوحه تصمیم‌سازی‌ها در هر ارگان قرار گیرد.

💦💦💦💦💦💦💦💦💦💦

🌿 سواد زیست محیطی 🌿

توصیه های ده گانه "برنامه محیط زیست سازمان ملل " (یونپ) به شهروندان جهان در سال 2015

🔴 " یونپ" معتقد است هر کدام از هفت میلیارد شهروند  ساکن زمین، می تواند گام های موثری برای حفاظت از آن بردارد.
فقط کافی است تا هر روز برای
"کاهش تولید گازهای گلخانه ای"
(رد پای کربن)
"جلوگیری از اتلاف انرژی"
"مقابله با کاهش فضای سبز"
"تلاش برای کاهش تولید زباله"
"آگاهی بخشی به دوستان و همکاران خود"
گامی عملی بردارد.

این سازمان به " ده گام عملی و بسیار ساده" به عنوان "اقدامات اثرگذار" برای حفظ زمین اشاره می کند که به قرار زیر می باشند:

1- "هر نفر یک روز در هفته از رژیم غذایی گیاهی استفاده کرده و گوشت نخورد".

🔷 با رعایت این توصیه ، پس از یک سال، میزان "کاهش تولید گازهای گلخانه ای" توسط هر نفر  تقریبا برابر است با بیرون نیاوردن خودرو از منزل به مدت یک ماه!

حالا تصور کنید که  اگر همه هفت میلیارد نفر این توصیه را رعایت کنند.

تا چه میزان تولید گازهای گلخانه ای کاهش پیدا خواهد کرد؟

در ضمن به دلیل  رعایت این "رژیم غذایی فاقد گوشت" ، سلامت هیچکس نیز در معرض خطر قرار نمی گیرد.

2- " هر کسی بلیت سفرهای خود را الکترونیکی تهیه کرده و "بلیت کاغذی" دریافت نکند".

🔶 این اقدام در کاهش میزان مصرف کاغذ، قطع درختان و سایر  هزینه ها  تاثیر گذار است. حالا تصور کنید که اگر همه  هفت میلیارد نفر این توصیه را عملا رعایت کنند ،چه میزان از مصرف کاغذ و نهایتا قطع درختان کاسته می شود؟ 

3-" لوله های آب دارای نشتی به منظور جلوگیری از هدر رفت آب ، تعمیر و  بهسازی شوند ".

🔵 اگر تنها و تنها یک لوله آب دارای نشتی ،تعمیر و  بهسازی شود،سالیانه به صورت میانگین از هدر رفت حدود ۴۰ هزار لیتر "آب در دسترس"  جلوگیری می شود.

4- " لامپ های کم مصرف، جایگزین لامپ های معمولی شوند".

⚫ جایگزینی یک لامپ معمولی یا رشته ای با یک لامپ کم مصرف، موجب  ۷۵ درصد صرفه جویی در مصرف انرژی برق می شود.

5- "هیچکس وسایل و ابزارهای  الکترونیکی کهنه  را دور نینداخته و به عنوان زباله تلقی نکند ، بلکه این دستگاه ها را بازیافت نموده و از قطعات  آنها استفاده کند". 

⚪ رعایت این توصیه ،به فرایند بازیافت کمک کرده و مانع از  هدر رفت انرژی و آب فراوانی می شود. 

6- "برخی  فعالیت های خانگی از طریق اینترنت، تلفن و سایر وسایل الکترونیکی و ارتباطی انجام  شده و برای انجام برخی کارها از تردد غیر ضروری (بخصوص با اتومبیل شخصی) خوداری شود".

🔴 این اقدام تا حد زیادی به کاهش تولید کربن و گازهای گلخانه ای و  کاهش آلودگی هوا  و در برخی جاها (مانند ایران) به سهولت ترافیک (مخصوصا ترافیک درون شهری) کمک می کند.

7- "برای مصرف آب به جای بطری های یک بار مصرف پلاستیکی از قمقمه و بطری های دائمی استفاده شود".

🔵 با این اقدام، از هدر رفت آب جلوگیری شده و زباله پلاستیکی کمتری نیز به طبیعت وارد خواهد شد.

8- "شیشه و آلومینیم  ازسایر زباله ها جدا گشته  و به مراکز بازیافت تحویل داده شوند".

🔴 با رعایت این توصیه توسط شهروندان ،پس از حدود شش هفته امکان بازیافت و بازگشت مجدد  شیشه یا آلومینیم جدا  شده به چرخه تولید وجود داشته و بنابراین  میتوان از آنها بارها استفاده کرد.

9- "هر شهروندی در صورت امکان و زمینه مناسب با استفاده از  دوچرخه به محل کار خود برود". 

🔶 اگر کسی با دوچرخه به محل کار خود برود، در ازای هر کیلومتر مسافت ، زمین را از شر ۲۵۰ گرم کربن خلاص می کند.

10-  "هر کسی تلاش کند تا  غذا  را در خانه بخورد و از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی استفاده نکند".

🔷با رعایت این توصیه ،علاوه بر کاهش تولید زباله های پلاستیکی، ۲۶۰ گونه جانوری نیز از خطر مرگ ناشی از خوردن  زباله های پلاستیکی و گیر افتادن در آنها نجات پیدا می کنند.